东汉时代 班超根匈奴打仗 ,立下汗马功劳,接着朝廷派出使西域 ,进行连络工作。 他首先到了鄯善国,起初国王很敬重他,但隔不多时, 却对他们很怠慢,班超料定匈奴也派人连络 鄯善, 而使国王踌躇,不知顺从哪一边为好,于是便约集同去的人饮酒,向大家说:[现在我们都处在危险的境地里了, 匈奴也派人来连络鄯善, 鄯善的国王对我们这么冷淡,如果让他把我们绑起来送给匈奴,我们连骸骨也要给豺狼吃掉, 你们以为该怎么办呢? ]
大家坚决地异口同声说: [ 不管死或生, 我们一致听从你的主张. ] 于是, 班超激动地说, [不入虎穴不得虎子. 唯一的办法, 就在今晚用火攻击匈奴派来的人, 把他们一网打尽。只有如此鄯善的国王才能诚心归顺汉朝,我们的大工也就达成了。] 当天晚上班超便率领同去的三十六人攻击多数的匈奴人员,由于他们的勇敢,获得了预期的胜利。
后来的人,就根据班超所说的话,引伸成 [不入虎穴, 焉得虎子] 这句话,用来说明人不下定决心,不深入险境,不经过艰难苦斗,绝不能获得成功的果实。
ไม่เข้าถ้ำเสือ ใยจะได้ลูกเสือ
รัชสมัยตงฮั่น ปันเชาทำการสู้รบกับมองโกลจนเกิดมีความดีความชอบ ราชสำนักจึงได้ส่งเขาไปเป็นฑูตที่เมืองซียวี่ (เป็นเมืองที่อยู่ชายแดนแถบมองโกล) เพื่อทำการเจรจา ปันเชาเดินทางไปถึงเมืองซ่านซ่านก่อน ตอนแรกเจ้าเมืองก็ให้ความเคารพนอบน้อมต่อเขา แต่พอผ่านไประยะหนึ่ง กลับปฏิบัติต่อเขาอย่างเย็นชา ปันเชาคาดว่าทางมองโกลจะต้องส่งคนมาเจรจากับเจ้าเมืองซ่านซ่านด้วยเช่นกัน ทำให้เจ้าเมืองซ่านซ่านเกิดความลังเลว่าควรจะโอนอ่อนคล้อยตามฝ่ายใดดี ปันเชาจึงนัดชุมนุมดื่มกินกับผู้ที่ร่วมเดินทางมาด้วยกัน และพูดกับทุกคนว่า “ตอนนี้ เรากำลังตกอยู่ในภาวะคับขัน มองโกลก็ส่งคนมาเจรจากับซ่านซ่าน เจ้าเมืองซ่านซ่านตอนนี้ไม่แยแสพวกเราแล้ว ถ้าหากเขาจับพวกเรามัดแล้วส่งให้มองโกลละก็ แม้แต่โครงกระดูกก็คงจะถูกทิ้งให้หมาป่ากินเป็นแน่ พวกท่านคิดว่าเราควรทำอย่างไรกันดี”
ทุกคนยืนกรานพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า “ไม่ว่าเป็นหรือตาย พวกเราทั้งหมดจะขอยึดตามความคิดเห็นของท่านทุกประการ” ปันเชารู้สึกซาบซึ่งใจ พูดว่า “หากไม่เข้าถ้ำเสือ เราก็จะไม่ได้ลูกเสือออกมา” “มีวิธีเดียวก็คือคืนนี้เราจะใช้ไฟเข้าไปจู่โจมคนของมองโกล จัดการพวกมันให้ราบคาบ วิธีนี้ถึงจะสามารถทำให้เจ้าเมืองซ่านซ่านหันกลับมาสวามิภักดิ์ต่อราชวงศ์ฮั่นเหมือนเดิม งานของพวกเราจึงจะถือว่าสำเร็จลุล่วง”
ในคืนวันนั้นเอง ปันเชาได้นำผู้ร่วมเดินทางเพียง 36 คนบุกเข้าจู่โจมผู้คนจำนวนมากที่มาจากมองโกล ด้วยความกล้าหาญ การบุกโจมตีครั้งนี้จึงทำให้พวกเขาได้รับชัยชนะดั่งที่คาดไว้
คนรุ่นหลัง ได้ยึดตามคำพูดของปันเชาและแผลงมาเป็นประโยคที่ว่า “ไม่เข้าถ้ำเสือ ใยจะได้ลูกเสือ” เพื่อใช้อธิบายถึง “ผู้ที่ไม่สามารถตัดสินใจอย่างแน่วแน่เมื่อจะทำอะไร หรือผู้ที่ไม่กล้าเผชิญหน้าและต่อสู้กับความยากลำบาก ก็จะไม่สามารถเป็นผู้ที่ประสบกับความสำเร็จได้เลย”
生词:
穴 xùe ถ้ำ, โพรง
焉 yān ไฉน, ใย
匈奴 xiōng-nú ชนเผ่ามองโกล
立下 lì-xià ได้ทำไว้, ก่อไว้, ตั้งไว้
连络 lián-luò ติดต่อเจรจา
敬重 jìng-zhòng เคารพนอบน้อม
汗马功劳 hàn-mă-gōng-láo ความดีความชอบ
朝廷 cháo-tíng ราชสำนัก
隔不多时 gē-bù-duō-shí พอไม่นาน
怠慢 dài-màn เฉื่อยชา, เย็นชา
料定 liào-dìng คาดคะเน, คาดไว้
踌躇 chóu-chú ลังเล
于是 yū-shì ดังนั้น
约集 yūe-jí นัดชุมนุม
境地 jĭng-dì เขต
冷淡 léng-dăn เย็นชา, ไม่แยแส
绑 bāng มัด (กริยา)
骸骨 hái-gŭ โครงกระดูก
豺狼 chái-láng หมาป่า
异口同声 yí-kŏu-tóng-shēng พูดพร้อมเพรียงกันขึ้นมาโดยไม่ได้นัดแนะ
一致 yí-zhì ทั้งหมด
听从 tīng-cóng เชื่อฟัง
攻击 dă-jí จู่โจม
一网打尽 yī-wăng-dă-jìn จับทีเดียวให้หมด, จัดการให้ราบคาบ
如此 rú-cĭ ดังนี้, เช่นนี้
诚心 chéng-xīn จริงใจ
归顺 gūi-shùn สวามิภักดิ์, ภักดี
达成 dá-chéng บรรลุผล, สำเร็จ
率领 shuài-lĭng นำพา
预期 yù-qí คาดคะเน, เตรียมไว้ก่อน
胜利 shèng-lì ชัยชนะ
深入 shēn-rù ล่วงล้ำเข้าสู่..
险境 xián-jĭng เขตที่อันตราย
苦斗 kŭ-dòu ความยากลำบาก
绝不能 júe-bù-néng ไม่ได้อย่างเด็ดขาด, ไม่สามารถทำได้อย่างเด็ดขาด