คนจีน แซ่ (นามสกุล) อยู่ข้างหน้า ชื่ออยู่ข้างหลัง
(กรณีชื่อมีสองพยางค์) คนจีนมาใช้เป็นแซ่
แซ่ส่วนใหญ่มีหนึ่งพยางค์หรือใช้ตัวหนังสือหนึ่งตัว ส่วนแซ่ที่ใช้สองพยางค์หรือใช้ตัวหนังสือสองตัว
ซึ่งเราเรียกว่านามสกุลพยางค์คู่ (复姓 fù-xìng) นั้นก็พอมีเหมือนกัน แต่ค่อนข้างน้อย เช่น
上官 (Shàng-guān ซั่งกวน),
东方 (Dōng-fāng ตงฟัง),
汪洋 (Wāng-yáng วางหยัง),
欧阳 (Ōu-yáng โอวหยัง),
皇甫 (Huáng-fŭ หวงฝู่),
司马 (Sī-mă ซือหม่า),
诸葛 (Zhū-gĕ จูเก่อ หลายคนคงรู้จักแซ่นี้ เพราะเป็นแซ่ของขงเบ้ง 孔明 Kŏng-míng) ฯลฯ
คนนี้ไง มีแซ่สองพยางค์ “ 东方不败” บูรพาไม่แพ้
เป็นที่รู้กันดีว่า แซ่ที่พบเห็นกันมากที่สุด มี 张 (Zhāng จาง), 李 (Lĭ หลี่), 林 (Lín หลิน),
陈 (Chén เฉิน), 王 (Wáng หวัง), 刘 (Liú หลิว), 赵 (Zhào เจ้า), และ 钱 (Qián เฉียน) เป็นต้น
ว่ากันว่าปัจจุบันทั่วโลกมีคนแซ่ 张 ประมาณหนึ่งร้อยล้านคน
คนจีนเริ่มใช้แซ่เมื่อประมาณ 3,000 กว่าปีก่อน ท่านที่เคยอ่านหนังสือเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของแซ่ อาจพบข้อความว่านานมาแล้ว มีกษัตริย์องค์หนึ่งทรงส่งพระโอรสไปเป็นเจ้าเมืองที่เมืองเมืองหนี่ง ต่อมาคนแถบนั้นก็ใช้แซ่เดียวกันหมด และถ้าบังเอิญคุณพบว่า แซ่ของตนเกี่ยวข้องกับเรื่องราวของพระโอรสไปเป็นเจ้าเมือง ก็อย่าเพิ่งหลงดีใจว่าอั๊วก็มีเชื้อพระวงศ์โว๊ย เพราะแซ่ที่ได้นั้นส่วนใหญ่มาจากชื่อสถานที่หรือชื่อเมือง คนแถบนั้นใช้แซ่เดียวกันหมด
สำหรับชื่อของคนจีน จะใช้ตัวหนังสือหนึ่งหรือสองตัวก็ได้ และชื่อส่วนใหญ่มีความหมายชัดเจน หมายความว่าแซ่กับชื่อหรือตัวหนังสือสองตัวของชื่อมีความหมายสัมพันธ์กัน เช่น
高山 (Gāo-shān เกาซาน) 高 เป็นแซ่ มีความหมายว่า สูง ส่วน 山 เป็นชื่อ หมายความว่าภูเขา รวมกันแล้วหมายความว่า ภูเขาสูง
张京生 (Zhāng Jīng-shēng จางจิงเซิง) 京 ในที่นี้หมายถึง ปักกิ่ง (北京 Bĕi-jīng) ส่วน 生 ในที่นี้หมายถึง เกิด รวมกันแล้วชื่อมีความหมายว่า เกิดที่ปักกิ่ง แต่กรณีนี้ความหมายของแซ่ไม่สัมพันธ์กับความหมายของชื่อ
马千里 (Mă Qiān-lĭ หม่าเชียนหลี่) 马 เป็นแซ่ หมายถึง ม้า 千 แปลว่า พัน ส่วน 里 แปลว่า ลี้ (หนึ่งลี้เท่ากับครึ่งกิโลเมตร) รวมกันแล้ว 马千里 จึงมีความหมายว่า ม้าพันลี้ ถือว่าเป็นชื่อที่ตั้งได้ดีมาก คือเข้าใจอาศัยความหมายของแซ่และชื่อมาต่อกัน เพราะว่าในภาษาจีน คำว่าม้าพันลี้ (马千里) ถูกนำมาเปรียบเทียบกับคนที่มีอนาคตไกล (แต่โดยความเป็นจริงแล้วคงไม่มีม้าพันธุ์ไหน หรือม้าตัวไหน วิ่งได้วันละหนึ่งพันลี้หรือห้าร้อยกิโลเมตร คำนี้เป็นชื่อเปรียบเปรยม้าชั้นเยี่ยมเท่านั้น อย่างเช่นในเรื่องสามก๊ก ม้าของกวนอูก็จัดอยู่ในประเภทม้าพันลี้)
มีประเพณีเก่าแก่เกี่ยวกับการตั้งชื่อที่น่าสนใจประเพณีหนึ่ง คือ บางตระกูลนิยมกำหนดตัวหนังสือตัวแรกของชื่อให้กับลูกหลานในตระกูลของตน หมายความว่า ลูกหลานรุ่นเดียวกัน ตัวหนังสือตัวแรกของชื่อจะเหมือนกันหมดทุกคน เพราะว่าหมู่บ้านในสมัยก่อนมักเกิดการขยายตัวของครอบครัวเดียวกัน หมู่บ้านหนึ่งก็คือครอบครัวใหญ่ครอบครัวหนึ่งที่มีเครือญาติโยงใยไปทั่วเกือบทุกครัวเรือน การกำหนดตัวหนังสือตัวแรกของชื่อจะช่วยให้รู้ว่าใครเป็นใครหรือรุ่นไหน ในปัจจุบันประเพณีดังกล่าวยังคงหลงเหลือบ้างในชนบท
ยังมีชื่อของบางคน ถ้าดูจากตัวหนังสือที่ใช้แล้วเหมือนไม่มีความหมายอะไร แต่จริงๆ แล้วอาจมีความหมายแฝงอยู่ก็ได้ คงมีแต่คนตั้งชื่อเท่านั้นที่รู้
ขอบพระคุณข้อมูลจากหนังสือ "จุ๊กจิ๊กจอจีน"
เขียนโดยอาจารย์ เหยินจิ่งเหวินค่ะ
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น